PORADNIK KUPUJĄCEGO
Lotus/Kia Elan (M100) - PORADNIK KUPUJĄCEGO
Niska masa własna, dobre osiągi, otwierane lampy i wiatr we włosach – oto prosty przepis na radość z jazdy w brytyjsko-koreańskiej interpretacji i wykonaniu. Sprawdzamy, jak ten miks technologiczno-kulturowy przedstawia się po latach.
WERSJE, SILNIKI
Lotus Elan o kodzie nadwozia M100 był produkowany w latach 1989-1996. W każdej wersji miał otwartą karoserię, napęd na przód i pięciobiegową przekładnię manualną. Dostępne źródła mówią o 3855 autach 1. serii wyprodukowanych do 1992 roku. Wówczas zerwano współpracę z General Motors i wstrzymano produkcję. Po dwuletniej przerwie Elan wrócił jako Series 2 (S2). Powstało 800 takich aut. Samochody drugiej serii miały pod maską turbodoładowany silnik o mocy 155 KM z katalizatorem. O bardziej dynamiczny wygląd dbały 16-calowe felgi, o cal większe niż te montowane w pierwszej partii. Elany S2 były lepiej wykonane, miały wygodniejsze fotele, a ich nadwozia lakierowano na przykuwające wzrok barwy. Po definitywnym zakończeniu wytwarzania auta w Wielkiej Brytanii prawa do produkcji modelu pod własną marką kupili Koreańczycy. I tak po niewielkich modyfikacjach względem pierwowzoru powstała Kia Elan, której wyprodukowano 1056 sztuk. Główna różnica dotyczyła napędu. Lotus korzystał z 1,6-litrowego motoru dostarczonego przez Isuzu. Kia zaś montowała pod maską jednostkę własnej konstrukcji. Inne były też tylne lampy. W Lotusie instalowano oświetlenie zapożyczone z Alpine GTA, w Kii – wątpliwej urody światła własnego projektu. Różnice dotyczyły nieco większego prześwitu w Kii, który miał poprawiać komfort jazdy. Inne były też niektóre detale wnętrza, m.in. kierownica. Na rynku sporadycznie trafiają się Lotusy z motorem wolnossącym. Nic dziwnego, w tej odmianie powstało zaledwie 129 aut. Na niektórych rynkach opisywany roadster występował pod nazwami Kia Vigato, Kia Roadster i Galloper Elan.
SILNIKI:
1588 cm³, R4, 130 KM, 4XE1 (Lotus)
1588 cm³, R4 turbo, 155-162 KM, 4XE1-MT (Lotus)
1793 cm³, R4, 151 KM, T8D Hi-Sprint (Kia)
SILNIKI:
1588 cm³, R4, 130 KM, 4XE1 (Lotus)
1588 cm³, R4 turbo, 155-162 KM, 4XE1-MT (Lotus)
1793 cm³, R4, 151 KM, T8D Hi-Sprint (Kia)
CENY W POLSCE I ZA GRANICĄ
Poszukujący Elana M100 nie mają łatwego zadania. Ze względu na relatywnie niewielką liczbę wyprodukowanych aut podaż w ogłoszeniach jest mała. W chwili pisania tego tekstu jedyny wystawiony w polskich ogłoszeniach egzemplarz wyceniono na 120 tys. zł. Pochodzące z 1992 r. auto z motorem turbodoładowanym do tej pory pokonało 58 tys. km, a według zapewnień sprzedającego jego stan jest idealny. Niewiele lepsza sytuacja jest na Zachodzie. Elany z pierwszej serii, z przebiegami wynoszącymi ok. 200 tys. km, można kupić już poniżej 10 tys. euro. Trudno przy tym liczyć na to, że nie będą wymagały inwestycji. Te w lepszym stanie kosztują nawet 20 tys. euro. Trochę więcej aut jest wystawionych na sprzedaż w Wielkiej Brytanii. Rozpiętość cenowa wynosi od 15 do 30 tys. funtów. Niestety w polskich warunkach przydatność samochodu z kierownicą po prawej stronie jest niewielka, podobnie jak szansa na odsprzedaż. Kia Elan to prawdziwy biały kruk. Jeśli się trafi, prawdopodobnie będzie tańsza od brytyjskiego pierwowzoru. Niedawno wystawiony w Polsce egzemplarz z 1999 r. kosztuje niecałe 60 tys. zł.
Części zamienne
W Europie działają sklepy wyspecjalizowane w częściach do Elana M100. Ich listę powinien znać każdy posiadacz tego roadstera. Oferują trudno dostępne elementy, także te, których produkcję już zakończono. Wiele części eksploatacyjnych, takich jak filtry, klocki i tarcze hamulcowe czy niektóre elementy zawieszenia, da się kupić w popularnych hurtowniach motoryzacyjnych.
LOTUS ELAN TURBO SE (M100)
LATA PRODUKCJI
1989-1996
WYPRODUKOWANA
4655 egz. wszystkich wersji
MASA WŁASNA
1020 kg
ROZSTAW OSI / DŁUGOŚĆ
2250 mm/3803 mm
PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA
220 km/h
ZUŻYCIE PALIWA
ok. 11 l/100 km
1989-1996
WYPRODUKOWANA
4655 egz. wszystkich wersji
MASA WŁASNA
1020 kg
ROZSTAW OSI / DŁUGOŚĆ
2250 mm/3803 mm
PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA
220 km/h
ZUŻYCIE PALIWA
ok. 11 l/100 km
STRONY INTERNETOWE
thelotusforums.com/forums – Oficjalne forum Lotusa z działem poświęconym Elanowi M100.
lotusm100.com – Ze strony można pobrać m.in. instrukcje serwisowe. Jest też sklep z trudno dostępnymi częściami.
espritengineering.co.uk – Sklep z częściami zamiennymi do klasycznych Lotusów.
lotusm100.com – Ze strony można pobrać m.in. instrukcje serwisowe. Jest też sklep z trudno dostępnymi częściami.
espritengineering.co.uk – Sklep z częściami zamiennymi do klasycznych Lotusów.
JEŚLI NIE ELAN, TO…
1. MAZDA MX-5 (NA)
Jedyna generacja MX-5 z otwieranymi światłami może okazać się zbyt ciasna dla większych osobników. Ma podobną do Elana masę, tylny napęd i znacznie łatwiej ją kupić.
2. TOYOTA MR2 (SW20)
Centralnie umieszczony silnik, tylny napęd i manualna skrzynia biegów montowana w większości egzemplarzy stanowią mieszankę dającą świetne wrażenia z jazdy na krętej drodze.
3. HONDA S2000
Jej ceny w ostatnich latach mocno wystrzeliły. Nic dziwnego, bo wielu uważa S2000 za najlepszego roadstera przełomu wieków. Wysokoobrotowy, dwulitrowy motor idealnie pasuje do zadziornego charakteru auta.
Jedyna generacja MX-5 z otwieranymi światłami może okazać się zbyt ciasna dla większych osobników. Ma podobną do Elana masę, tylny napęd i znacznie łatwiej ją kupić.
2. TOYOTA MR2 (SW20)
Centralnie umieszczony silnik, tylny napęd i manualna skrzynia biegów montowana w większości egzemplarzy stanowią mieszankę dającą świetne wrażenia z jazdy na krętej drodze.
3. HONDA S2000
Jej ceny w ostatnich latach mocno wystrzeliły. Nic dziwnego, bo wielu uważa S2000 za najlepszego roadstera przełomu wieków. Wysokoobrotowy, dwulitrowy motor idealnie pasuje do zadziornego charakteru auta.
NADWOZIE/WNĘTRZE
Nadwozie Elana składa się z 63 kompozytowych elementów wykonanych z włókna szklanego. Panele te okazują się zaskakująco trwałe. Nie ma doniesień o ich pękaniu czy jakichkolwiek samoistnych zmianach w strukturze poszycia. Nierówne szczeliny między elementami nadwozia nie muszą świadczyć o przeszłości wypadkowej. Spasowanie już podczas montażu w fabryce bywało dalekie od ideału. Fabryczny czerwony lakier ma tendencję do bardzo szybkiego blaknięcia i matowienia. W większości przypadków z tym problemem poradzi sobie każde dobre studio detailingowe. W najgorszym razie auto będzie trzeba polakierować. Standardowa przypadłość samochodów o niskim zawieszeniu dotyczy dolnej części przedniego zderzaka, która nie wytrzymuje starcia z krawężnikami. Na szczęście przy dzisiejszej technologii napraw elementów z tworzyw sztucznych nie jest to wielkim problemem.
Wiele Elanów M100 ma problemy ze szczelnością dachu, zwłaszcza w okolicach styku szyby drzwi z ramą przedniej szyby i dachem. Woda przecieka do wnętrza nie tylko na myjni, ale też w czasie jazdy w deszczu. Jedni po prostu żyją z tą przypadłością, wożąc w aucie ręcznik, inni próbują uszczelniać kabinę dorabianymi uszczelkami. Woda przecieka też do wnętrza przez ścianę grodziową. Nie wszystkie uszczelnienia przewodów ogrzewania wytrzymują próbę czasu. W czasie oględzin warto sprawdzić, czy wykładzina podłogowa jest sucha. Poszycie dachu w jego tylnej części obciera o zawiasy mechanizmu składania. By zapobiec przetarciom, niektórzy właściciele naklejają w tym miejscu od wewnątrz kawałek tkaniny.
Dobrej opinii nie ma instalacja elektryczna auta. Można powiedzieć, że jest ona głównym problemem używanego Elana. Psują się silniki podnoszenia lamp i te sterujące otwieraniem szyb. Bywa, że zawodzi oświetlenie. W wielu przypadkach winę za elektryczne chochliki ponosi kiepska masa. Jakość wykonania wnętrza nie jest najlepsza. Plastiki skrzypią, a fotele wygniatają się nawet po niewielkim przebiegu. Powtarzającą się usterką są nieszczelności w instalacji spryskiwacza szyby. Wyciekający płyn łatwo niszczy wygłuszenie maski, które szybko nasiąka wilgocią i rozwarstwia się.
Napęd
Silnik Isuzu montowany do Elana ma opinię trwałego i niezawodnego. Co dla wielu istotne, w wersji doładowanej jest podatny na modyfikacje podnoszące moc. Bez większego trudu można uzyskać ponad 200 KM. Użytkownicy chętnie z tego korzystają, a wiele Elanów wystawionych na sprzedaż przeszło takie usprawnienia.
Co ważne, należy regularnie wymieniać olej i sprawdzać jego stan. Maksymalny interwał to 10 tys. km. Jedynym newralgicznym punktem jednostki napędowej są czujniki położenia wałków rozrządu. Czasami zdarzają się wycieki oleju, ale są one dość proste do usunięcia. Bywa, że zawodzą pompy paliwa. Pierwszymi objawami tej usterki są trudności z uruchomieniem auta.
Wydawać by się mogło, że jednostka montowana w Kii Elan to ten sam silnik, który napędza popularne modele koreańskiego producenta, jak np. Shuma. Owszem, jednostki pochodzą z jednej rodziny, ale do wariantu silnika T8D o nazwie Hi-Sprint wprowadzono sporo zmian. W razie wystąpienia awarii mogą być problemy z zakupem części zamiennych.
O ile silniki nie sprawiają problemów, o tyle problematyczne bywają skrzynie biegów. Wielu użytkowników skarży się na głośną pracę przekładni. Tutaj najczęściej winne są łożyska. Sportowej jazdy nie wytrzymują synchronizatory, zwłaszcza trzeciego i piątego biegu. Samochody z serii 1 słyną z wyjątkowo nieprecyzyjnego mechanizmu zmiany biegów. W serii 2 problem został w dużym stopniu wyeliminowany.
PODWOZIE
Największy problem związany z korozją w Elanie M100 dotyczy elementów jego zawieszenia. Seria 1 nie miała zabezpieczenia antykorozyjnego m.in na tylnych wahaczach, przez co bardzo szybko następowała destrukcja tych części. Czasami ich konstrukcja jest już tak osłabiona, że wręcz zagraża bezpieczeństwu jazdy. W serii 2. problem praktycznie nie występuje, bo producent poprawił zabezpieczenie antykorozyjne. Jeśli trafi nam się egzemplarz bez śladów korozji podwozia, warto prewencyjnie zabezpieczyć go przed rdzą. Nieumiejętne podnoszenie auta prowadzi do uszkodzenia bardzo delikatnej ramy pomocniczej pod silnikiem. Producent w tym miejscu umieszczał nawet naklejkę zakazującą traktowania owej ramy jako punktu podparcia podnośnika. Należy sprawdzić, czy nie nosi ona śladów jakichkolwiek odkształceń.
Fabryczne hamulce tracą na skuteczności w czasie dynamicznej jazdy. Wielu użytkowników decyduje się na ich modyfikacje. Seryjny układ wydechowy nie zapewni żadnych ciekawych wrażeń dźwiękowych, ale jest dość trwały. Czasami zdarzają się nieszczelności powodujące przenikanie spalin do kabiny pasażerskiej. Oryginalne felgi są wyjątkowo delikatne. Wjechanie nawet w niewielką dziurę powoduje skrzywienie obręczy. Z tego powodu wielu właścicieli zdecydowało się na montaż felg od producentów niezależnych.